ΜΗΔΕΙΑ, ο τελευταίος αποχαιρετισμός
Εφημερίδα Συντακτών, Εφσυν, 29-12-2022

Τις γιορτινές αυτές μέρες είδα μια ταινία όχι και τόσο γιορτινή: τη «Μήδεια» του Δημήτρη Αθανίτη. Ομως αυτή χαράχθηκε στη μνήμη μου. Ολοι γνωρίζουμε την ιστορία της Μήδειας. Την περιγράφει λιτά και γοητευτικά ο ίδιος ο σκηνοθέτης (στο βιβλίο του «Η Εβδομη Ηπειρος, 60 ταινίες για πάντα») σαν σκοτεινό παραμύθι ή νουάρ ταινία ερωτικής προδοσίας και εκδίκησης:
-Είσαι ξένη, και ξένη θα μείνεις. Γι’ αυτό θέλω να φύγεις. Θα φύγεις για πάντα από τη γη μας. Μαζί με τα παιδιά σου. Τώρα!...
Ανίσχυρη και μόνη, αυτή η κόρη βασιλιά, εκλιπαρεί για να αποσπάσει τουλάχιστον λίγες ώρες προετοιμασίας, μια μέρα έστω. Ο Κρέων λυγίζει μπροστά στην ταπεινωμένη γυναίκα που γονατίζει στα πόδια του.
-Θα σ’ τη δώσω, μια μέρα. Ομως αν αύριο ο ήλιος σε βρει εδώ, δεν θα ζήσεις άλλο.
Κι όμως, μέσα στις λίγες ώρες μέχρι το επόμενο πρωί, η Μήδεια θα ανατρέψει τα πάντα. Μόνη, ανίσχυρη, χωρίς κανένα έρεισμα, εγκαταλειμμένη από παντού, θα στηριχθεί στο ένστικτο και την εσωτερική της δύναμη. Ο δρόμος που θα ακολουθήσει είναι άγνωστος ακόμα και στην ίδια. Τον επινοεί κάθε στιγμή. Οι εχθροί της θα σαγηνευτούν, θα λυγίσουν και θα καταστραφούν από τα χέρια της χωρίς να χρειαστεί να τους αγγίξει».
Είδα την ταινία και βυθίστηκα στο κάλεσμά της. Μια μεταγραφή της τραγωδίας του Ευριπίδη σε μια πρωτότυπη, αυθεντικά κινηματογραφική μορφή. Η σκηνοθεσία λιτή, υποδειγματική, επικεντρώνεται στα πρόσωπα μέσα από τα οποία η μορφή της Αλεξάνδρας Καζάζου ξεχωρίζει με μια ερμηνεία μακριά τόσο από τις κλασικές θεατρικές όσο και τις σύγχρονες μεταμοντέρνες. Οι χώροι φυσικοί, η φωτογραφία ασπρόμαυρη, τα κουστούμια αχρονικά, η μινιμαλιστική μουσική του ίδιου του σκηνοθέτη.
-Πού είναι η Μήδεια; φωνάζει ο μισοπεθαμένος Αγγελος από το τρέξιμο. Πείτε της να φύγει, να χαθεί. Ερχονται, δεν θα γλιτώσει.
Ομως η Μήδεια δεν θα κάνει πίσω. Αγέρωχη, τελεσίδικα αποφασισμένη, θα ολοκληρώσει το σχέδιό της. Θα ξεπηδήσει σε μια μαρτυρική αλλά συγχρόνως λυτρωτική πορεία προς την ψηλότερη κορυφή των βουνών και της γύρω φύσης. Θα είναι η αμφισβήτηση κάθε μορφής εξουσίας, και για όλους εμάς η λύτρωση μέσα από τον υπερβατικό χαρακτήρα της τέχνης. Εκεί, στην κορυφή, κοιτώντας ψηλά, πολύ ψηλά στον ουρανό, η Μήδεια θα ανυψωθεί πάνω και πέρα από τα πάθη και τα δεινά όλου του κόσμου.