Δύο σενάρια, ένα βιβλίο 11.2020
Δύο σενάρια, δύο ταινίες, Ένα βιβλίο
Συνέντευξη 11.2020
Κώστας Κούλης. noisy.gr
Συνέντευξη 11.2020
Κώστας Κούλης. noisy.gr
Δημήτρης Αθανίτης - Η συνέντευξη
- Πληροφοριακά Στοιχεία
- Κατηγορία: Συνεντεύξεις
- Δημοσιεύθηκε : Σάββατο, 07 Νοεμβρίου 2020 18:12
Δύο σενάρια μεταφέρονται σε ένα βιβλίο. «Καμιά Συμπάθεια Για Τον Διάβολο/ Αντίο Βερολίνο» και οι εραστές των δύο ταινιών θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν αυτό που είδαν με έναν άλλο τρόπο, εντελώς διαφορετικό και το ίδιο εντυπωσιακό. Ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Δημήτρης Αθανίτης, πέρα από δουλειές, βραβεία, πλατό, πληκτρολόγια, ηθοποιούς και την ίδια τη ζωή, είναι ο άνθρωπος που κάνει τέχνη με βάση το γεγονός ότι θεωρεί την τέχνη του συνέχεια της ζωής. Ο σπουδαίος καλλιτέχνης έκατσε κοντά μας, μίλησε για το βιβλίο, για τις ταινίες του, για τα προσεχή πλάνα του και τη μουσική στο βίο και την τέχνη του. Θερμές ευχαριστίες στη Μαρίκα Αρβανιτοπούλου, η οποία φρόντισε να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.
Πώς ξεκίνησε η διαδικασία μεταφοράς των δύο σεναρίων σε βιβλίο; Σε ποιον ανήκει η σκέψη πρωταρχικά;
Είναι πρωτότυπα και τα δύο σενάρια από δικές μου ιστορίες και φυσικά πρώτα γράφτηκαν σε μορφή σεναρίου. Γράφοντας ένα σενάριο ξεκινώ από μια ιδέα αλλά και από προσωπικά βιώματα. Συχνά ένα σενάριο θέλει χρόνο για να ολοκληρωθεί κι ακόμη περισσότερο χρόνο για να γίνει ταινία. Το «Καμμιά Συμπάθεια για τον Διάβολο» ήταν το πρώτο σενάριο που έγραψα, αλλά όταν το τελείωσα, κατάλαβα ότι έπρεπε να το βάλω στο συρτάρι. Ήμουν αναγκασμένος να ξεκινήσω με μια ταινία λιγότερο απαιτητική σαν παραγωγή κι έτσι έγραψα και γύρισα το «Αντίο Βερολίνο».
Είναι πρωτότυπα και τα δύο σενάρια από δικές μου ιστορίες και φυσικά πρώτα γράφτηκαν σε μορφή σεναρίου. Γράφοντας ένα σενάριο ξεκινώ από μια ιδέα αλλά και από προσωπικά βιώματα. Συχνά ένα σενάριο θέλει χρόνο για να ολοκληρωθεί κι ακόμη περισσότερο χρόνο για να γίνει ταινία. Το «Καμμιά Συμπάθεια για τον Διάβολο» ήταν το πρώτο σενάριο που έγραψα, αλλά όταν το τελείωσα, κατάλαβα ότι έπρεπε να το βάλω στο συρτάρι. Ήμουν αναγκασμένος να ξεκινήσω με μια ταινία λιγότερο απαιτητική σαν παραγωγή κι έτσι έγραψα και γύρισα το «Αντίο Βερολίνο».
Πόσο δύσκολο ή εύκολο ήταν να «περάσουν» οι διάλογοι και οι στιχομυθίες και να γίνουν κομμάτι του αφηγήματος;
Έχουν μείνει όλα στην πρώτη μορφή τους, την καθαρά σεναριακή. Ακούω όμως συχνά τις φωνές των ηθοποιών, όταν τις διαβάζω, όπως ακούω και τις μουσικές που τις συνοδεύουν.
Έχουν μείνει όλα στην πρώτη μορφή τους, την καθαρά σεναριακή. Ακούω όμως συχνά τις φωνές των ηθοποιών, όταν τις διαβάζω, όπως ακούω και τις μουσικές που τις συνοδεύουν.
Διαβάζοντας το βιβλίο, σκεφτήκατε ακόμα και να ξανασκηνοθετήσετε; Να τα φτιάξετε όλα από την αρχή; Πώς αισθανθήκατε;
Ομολογώ ότι μου έχει έρθει κάποιες στιγμές αυτός ο πειρασμός, αλλά αυτές οι δύο ταινίες είναι σε μια μορφή που την νιώθω πλήρη. Ωστόσο ο «Διάβολος» πήρε την τελική μορφή του μόλις πριν τρία χρόνια, όταν έκανα κάποιες επεμβάσεις πάνω στην αρχική ταινία. Έτσι έκανε μια δεύτερη πρεμιέρα, είκοσι χρόνια μετά την πρώτη και ναι, τώρα με ικανοποιεί απόλυτα, ιδίως όταν βλέπω στις προβολές ότι κυριολεκτικά μαγεύει τους θεατές.
Ομολογώ ότι μου έχει έρθει κάποιες στιγμές αυτός ο πειρασμός, αλλά αυτές οι δύο ταινίες είναι σε μια μορφή που την νιώθω πλήρη. Ωστόσο ο «Διάβολος» πήρε την τελική μορφή του μόλις πριν τρία χρόνια, όταν έκανα κάποιες επεμβάσεις πάνω στην αρχική ταινία. Έτσι έκανε μια δεύτερη πρεμιέρα, είκοσι χρόνια μετά την πρώτη και ναι, τώρα με ικανοποιεί απόλυτα, ιδίως όταν βλέπω στις προβολές ότι κυριολεκτικά μαγεύει τους θεατές.
Ο συγγραφέας και ο σκηνοθέτης συνυπάρχουν ειρηνικά μέσα σας; Επιλέγετε κάποιον να κερδίζει κάθε φορά που παρατηρείτε «κόντρα», όταν δημιουργείτε;
Σίγουρα συνυπάρχουν και συνεργάζονται, αλλά τελικά ο σκηνοθέτης είναι αυτός που έχει το πάνω χέρι. Ακόμη κι όταν γράφω δεν μπορώ παρά να βλέπω τις εικόνες, δηλαδή να σκηνοθετώ. Ωστόσο προσπαθώ να εξαντλώ το δραματουργικό μέρος σε ένα σενάριο, δηλαδή τη δουλειά του συγγραφέα ανεπηρέαστα, αν και πάντα ο σκηνοθέτης παρακολουθεί απαιτητικός.
Τι να περιμένουμε στη συνέχεια από σας, όταν τελειώσει αυτή η τρέλα της πανδημίας; Ποια η επόμενη καλλιτεχνική κίνησή σας;
Ετοιμάζω τη «Μήδεια», μια ταινία από το έργο του Ευριπίδη. Είναι η πρώτη φορά που δουλεύω πάνω σε υπάρχον έργο και είναι μια συναρπαστική εμπειρία. Βέβαια έχω γράψει ένα πρωτότυπο σενάριο, που ενώ σέβεται απόλυτα το πρωτότυπο, κάνει σημαντικές τομές. Έχω προσθέσει σκηνές κι έχω επέμβει στη δραματική ροή, δημιουργώντας μια καθαρά κινηματογραφική αίσθηση. Το πρωτότυπο έργο είναι για μένα το κορυφαίο κλασσικό έργο. Ωστόσο πιστεύω ότι ο συγγραφέας του θα ενέκρινε, ίσως με κάποιο μειδίαμα, την κινηματογραφική εκδοχή μου.
Σίγουρα συνυπάρχουν και συνεργάζονται, αλλά τελικά ο σκηνοθέτης είναι αυτός που έχει το πάνω χέρι. Ακόμη κι όταν γράφω δεν μπορώ παρά να βλέπω τις εικόνες, δηλαδή να σκηνοθετώ. Ωστόσο προσπαθώ να εξαντλώ το δραματουργικό μέρος σε ένα σενάριο, δηλαδή τη δουλειά του συγγραφέα ανεπηρέαστα, αν και πάντα ο σκηνοθέτης παρακολουθεί απαιτητικός.
Τι να περιμένουμε στη συνέχεια από σας, όταν τελειώσει αυτή η τρέλα της πανδημίας; Ποια η επόμενη καλλιτεχνική κίνησή σας;
Ετοιμάζω τη «Μήδεια», μια ταινία από το έργο του Ευριπίδη. Είναι η πρώτη φορά που δουλεύω πάνω σε υπάρχον έργο και είναι μια συναρπαστική εμπειρία. Βέβαια έχω γράψει ένα πρωτότυπο σενάριο, που ενώ σέβεται απόλυτα το πρωτότυπο, κάνει σημαντικές τομές. Έχω προσθέσει σκηνές κι έχω επέμβει στη δραματική ροή, δημιουργώντας μια καθαρά κινηματογραφική αίσθηση. Το πρωτότυπο έργο είναι για μένα το κορυφαίο κλασσικό έργο. Ωστόσο πιστεύω ότι ο συγγραφέας του θα ενέκρινε, ίσως με κάποιο μειδίαμα, την κινηματογραφική εκδοχή μου.
Η μουσική τι ρόλο έχει στη ζωή σας; Στο γράψιμο, στο γύρισμα, μπροστά από την οθόνη, στο πλατό;
Κάθε πρωί ξυπνώ με ένα διαφορετικό τραγούδι, χωρίς ποτέ να ξέρω γιατί αυτό και όχι κάποιο άλλο. Όπως καταλάβατε, λατρεύω τη μουσική. Έχω ήδη επιλέξει τη μουσική για τη «Μήδεια» και πάντα η ηχητική μπάντα είναι βασικό στοιχείο στις ταινίες μου. Αν το «Αντίο Βερολίνο» και ο «Διάβολος» είναι δύο καινοτόμες ταινίες, μουσικά είναι ακόμη περισσότερο.
Κάθε πρωί ξυπνώ με ένα διαφορετικό τραγούδι, χωρίς ποτέ να ξέρω γιατί αυτό και όχι κάποιο άλλο. Όπως καταλάβατε, λατρεύω τη μουσική. Έχω ήδη επιλέξει τη μουσική για τη «Μήδεια» και πάντα η ηχητική μπάντα είναι βασικό στοιχείο στις ταινίες μου. Αν το «Αντίο Βερολίνο» και ο «Διάβολος» είναι δύο καινοτόμες ταινίες, μουσικά είναι ακόμη περισσότερο.
Οι «Μυστικές συναντήσεις» θα γίνουν ταινία; Έχετε κάτι στα σκαριά;
Οι Μυστικές Συναντήσεις θα μείνουν ένα βιβλίο. Ένα ιδιότυπο βιβλίο που συνδυάζει βιωματικές ιστορίες και μια πινακοθήκη προσώπων διάσημων και μη, με τρόπο που καταλήγει να αφήνει την αίσθηση ενός μυθιστορήματος σε πρώτο πρόσωπο. Ίσως υπάρξει μια συνέχειά τους σε ένα επόμενο βιβλίο, γιατί έχω ήδη γράψει κάποια κομμάτια. Ίσως δεν είναι τυχαίο που μετά τις «Μυστικές Συναντήσεις» γύρισα ένα ντοκιμαντέρ. Γιατί κι αυτές είναι ένα μίγμα ντοκουμέντου και φιξιόν.
Οι Μυστικές Συναντήσεις θα μείνουν ένα βιβλίο. Ένα ιδιότυπο βιβλίο που συνδυάζει βιωματικές ιστορίες και μια πινακοθήκη προσώπων διάσημων και μη, με τρόπο που καταλήγει να αφήνει την αίσθηση ενός μυθιστορήματος σε πρώτο πρόσωπο. Ίσως υπάρξει μια συνέχειά τους σε ένα επόμενο βιβλίο, γιατί έχω ήδη γράψει κάποια κομμάτια. Ίσως δεν είναι τυχαίο που μετά τις «Μυστικές Συναντήσεις» γύρισα ένα ντοκιμαντέρ. Γιατί κι αυτές είναι ένα μίγμα ντοκουμέντου και φιξιόν.
Το ντοκιμαντέρ σας ιντριγκάρισε το ίδιο με τις ταινίες σας, σαν μοτίβο, φιλοσοφία και δημιουργία;
Αγαπώ τις ιστορίες και ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα γύριζα κάποια στιγμή ένα ντοκιμαντέρ. Ωστόσο, το αντιμετώπισα σαν μια ταινία με υπόθεση. Περιπλανήθηκα σε χώρους που ήξερα καλά, συνάντησα απροσδόκητα πρόσωπα και θέλησα να δω κάτω από την επιφάνεια. Ο «Λαβύρινθος» είναι μια ταινία για τις στοές της Αθήνας, για τους εκπληκτικούς ανθρώπους που έχουν περάσει μια ζωή μέσα σ’ αυτές, κάτω από το φως του νέον, αλλά και για το ίδιο το σινεμά.
Αγαπώ τις ιστορίες και ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα γύριζα κάποια στιγμή ένα ντοκιμαντέρ. Ωστόσο, το αντιμετώπισα σαν μια ταινία με υπόθεση. Περιπλανήθηκα σε χώρους που ήξερα καλά, συνάντησα απροσδόκητα πρόσωπα και θέλησα να δω κάτω από την επιφάνεια. Ο «Λαβύρινθος» είναι μια ταινία για τις στοές της Αθήνας, για τους εκπληκτικούς ανθρώπους που έχουν περάσει μια ζωή μέσα σ’ αυτές, κάτω από το φως του νέον, αλλά και για το ίδιο το σινεμά.
Τι είναι αυτό που σας κάνει να σκέφτεστε τέχνη και να δημιουργείτε χωρίς σταματημό; Ποια η κινητήρια δύναμη;
Η ζωή γύρω μου αλλά και οι εμπειρίες από τις πολλές παράλληλες ζωές που έχω ζήσει. Δεν είδα ποτέ την τέχνη και το σινεμά σαν υποκατάστατο της ζωής, αλλά σαν μια αβίαστη συνέχειά της, αλλά και ένα μοναδικό συμπλήρωμα. Στην ουσία είναι ο έρωτας για τα πρόσωπα και τις καταστάσεις που με οδηγεί, αλλά και μια αναζήτηση της υπέρβασης. Το σινεμά όταν είναι αυθεντικό, προσφέρει αυτό που είναι το μεγάλο ζητούμενο. Ανάταση.
Κώστας Κούλης
Η ζωή γύρω μου αλλά και οι εμπειρίες από τις πολλές παράλληλες ζωές που έχω ζήσει. Δεν είδα ποτέ την τέχνη και το σινεμά σαν υποκατάστατο της ζωής, αλλά σαν μια αβίαστη συνέχειά της, αλλά και ένα μοναδικό συμπλήρωμα. Στην ουσία είναι ο έρωτας για τα πρόσωπα και τις καταστάσεις που με οδηγεί, αλλά και μια αναζήτηση της υπέρβασης. Το σινεμά όταν είναι αυθεντικό, προσφέρει αυτό που είναι το μεγάλο ζητούμενο. Ανάταση.
Κώστας Κούλης
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ντούρος
