ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ, Τρεις Μέρες Ευτυχίας
συνέντευξη
στον Σπύρο Σμυρνή
στον Σπύρο Σμυρνή
ΣΠΥΡΟΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
Πείτε μου λίγα λόγια για τις κινηματογραφικές σας επιρροές;
-Είναι πολλές, ετερόκλιτες ίσως και αντιφατικές. Δυσκολεύομαι να ξεχωρίσω κάποιες. Θα λεγα πάντως ότι το ευρωπαικό σινεμά είναι αυτό που με γοήτευσε, που στάθηκε η αφορμή να ανακαλύψω τον κινηματογράφο από μια άλλη γωνία.
6η μεγάλου μήκους ταινία στην Ελλάδα. Πόσο δύσκολο είναι το συγκεκριμένο εγχείρημα ειδικά στις μέρες μας;
-Ξεκίνησα σαν αουτσάιντερ στο ελληνικό σινεμά, έκανα τις ταινίες μου με ελάχιστα χρήματα, και ήμουν πάντα και παραγωγός. Σε μια εποχή που οι ταινίες γίνονταν με ένα κρατικό μοντέλο χρηματοδότησης, δημιούργησα, ήδη από το «Αντίο Βερολίνο» (1994), ένα εναλλακτικό μοντέλο χειροποίητης νο μπάτζετ ταινίας, στηριζόμενος σε μια ομάδα φίλων και συνεργατών.
Ναι, είναι δύσκολο να κάνεις σινεμά, είναι ακόμη πιο δύσκολο ίσως σήμερα, μοιάζει πιθανόν πολύ δύσκολο να έχεις κάνει έξη ταινίες, λίγο ως πολύ με αυτόν τον τρόπο, αλλά εγώ αισθάνομαι στο ξεκίνημα.
Στις ταινίες σας πάντοτε κινηματογραφείται την Αθήνα. Τι σας τραβάει σε αυτή; Τι σας αρέσει και τι όχι;
-Η πόλη είναι από τα πράγματα που με ενδιαφέρουν στο σινεμά. Για μένα είναι το ίδιο σημαντική όσο τα πρόσωπα. Η πόλη είναι μια γεωγραφία προσώπων.
Οι τρεις τελευταίες ταινίες μου, «2000+1 Στιγμές», «Η Πόλη των Θαυμάτων», «Τρεις Μέρες Ευτυχίας», καλύπτουν τρία χρονικά σημεία κλειδιά της δεκαετίας στην ιστορία της χώρας μέσα από την ιστορία της Αθήνας. Το Μιλένιουμ, η Ολυμπιάδα, η Κρίση. Αν και στις τρεις ταινίες, τα πρόσωπα είναι σε πρώτο πλάνο, ταυτόχρονα σκιαγραφείται η πόλη, και μέσα απ΄αυτήν μια κοινωνία. Από αυτή την άποψη, οι ταινίες μου είναι πολιτικές.
Αυτό που μου ασκεί πάντα μια γοητεία στην Αθήνα, είναι οι κρυφές γωνιές της, τα μυστικά περάσματα, οι στοές, αλλά και τα ανοιχτά της τοπία. Ακόμη και μετά από έξη ταινίες με την Αθήνα κρυφή πρωταγωνίστρια, δεν αισθάνομαι ότι την έχω εξαντλήσει. Αυτό που με απωθεί, είναι η ψευτιά που βλέπω συχνά να επελαύνει και να αλλοιώνει τους χώρους.
Στις ταινίες μου, οι χώροι είναι πάντα φυσικοί, και κινηματο-γραφούνται σαν πρόσωπα. Προσπαθώ να πιάσω την υπόκωφη αναπνοή τους, τα υπόγεια σημάδια ζωής. Νιώθω την ανάγκη να καταγράψω αλλά και να αγγίξω κάτω από την επιφάνεια.
Στις «Τρεις Μέρες Ευτυχίας» υπάρχει μια γεωγραφία χώρων, που αντιστοιχεί στη ταξική γεωγραφία των προσώπων. Επιλέγω χώρους κομβικούς, χώρους περάσματα και τους κινηματογραφώ προσπαθώντας να βγάλω τη συμπυκνωμένη ενέργεια τους.
Γιατί μπλε και όχι ασπρόμαυρο (όπως είχατε κάνει εν μέρει στο Καμία Συμπάθεια για το Διάβολο ) στις Τρεις Μέρες Ευτυχίας;
-Ξεκίνησα με δύο ασπρόμαυρες ταινίες «Αντίο Βερολίνο» και «Καμιά Συμπάθεια για τον Διάβολο». Η επιλογή του ασπρόμαυρου και στις δύο ταινίες, έμοιαζε τότε και μάλον παραμένει πρωτότυπη αλλά και παράξενη. Ο λόγος ήταν ότι ήθελα να δημιουργήσω μια ατμόσφαιρα που είχα στο μυαλό μου, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά φυσικούς χώρους. Το ασπρόμαυρο ήταν ένα βασικό εργαλείο μου.
Οι «Τρεις Μέρες Ευτυχίας» γυρίστηκαν σε μια μπλε απόχρωση για τον ίδιο λόγο. Η επιλογή του συγκεκριμένου χρώματος, παραπέμπει στην ψυχική γεωγραφία της ταινίας και των προσώπων της, στα συναισθήματα και την αίσθηση της.
Η νέα σας ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα «γυναικείο φιλμ» μέσα από μια ανδρική ματιά; Είχατε στο μυαλό σας κάτι τέτοιο όταν ξεκινήσατε την ταινία; Κάποια άλλη παρόμοια ταινία που σας αρέσει;
-Ναι, πράγματι είναι μια γυναικεία ταινία από μια αντρική ματιά. Ηθελα να κάνω μια ταινία με επίκεντρο γυναίκες ηρωίδες, γιατί αυτές ζουν πολύ πιο άγρια τις αντιφάσεις που υπάρχουν γύρω μας.
Παράλληλα ήθελα να κάνω ένα γυναικείο πορτρέτο που να ξεπερνά το προσωπικό, κι έτσι διάλεξα τρεις γυναίκες από διαφορετικούς κοινωνικούς χώρους και τάξεις. Δεν ξέρω αν έχει σχέση, αλλά μια ταινία με δυνατές ηρωίδες που μου έρχεται τώρα, είναι οι «Ερωτευμένες Γυναίκες» του Κεν Ράσελ.
Παράλληλα ήθελα να κάνω ένα γυναικείο πορτρέτο που να ξεπερνά το προσωπικό, κι έτσι διάλεξα τρεις γυναίκες από διαφορετικούς κοινωνικούς χώρους και τάξεις. Δεν ξέρω αν έχει σχέση, αλλά μια ταινία με δυνατές ηρωίδες που μου έρχεται τώρα, είναι οι «Ερωτευμένες Γυναίκες» του Κεν Ράσελ.